Odtwarzanie
w systemie Spatial Stereo
W trakcie trwających kilka lat eksperymentach z
dźwiękiem przestrzennym do odtwarzania nagrań wykonanych w systemie Spatial
Stereo używałem różnych programów komputerowych, kilku
wzmacniaczy, zestawów głośników i Interfejsu. Jednakże docelowo dążyłem do zbudowanie
takiego układu, w którym można będzie bezpośrednio i łatwo odtwarzać nagrania
wielokanałowe w prostym ciągu
technologicznym:
NOŚNIK - ODTWARZACZ - KINO
DOMOWE
NOŚNIK: wybrałem
najbardziej popularny, dostępny i tani - płytę DVD, na której można
zapisać nagranie wielokanałowe zarówno jako DVD z danymi (Data DVD), lub jako
DVD-Video.
ODTWARZACZ: do prawidłowego odtwarzania
płyty DVD z wielokanałowym nagraniem wystarczy odtwarzacz średniej klasy. Odtwarzacz (lub napęd w Laptopie) łączymy
kablem HDMI lub złączem optycznym z Kinem domowym, bo tylko takie połączenie
zapewnia prawidłowe przesyłanie nagrania wielokanałowego.
KINO DOMOWE: od początku jako element
końcowy wybrałem Kino domowe, bo jest już w nim cała infrastruktura:
wzmacniacz z programami do
wielokanałowego odtwarzania muzyki oraz komplet głośników. Prawidłowe
odtwarzanie nagrań Spatial Stereo wymaga jednakże
wyłączenia programów Dolby i DTS, które niepotrzebnie dublują i przekształcają
muzykę, co nie jest potrzebne, a nawet niewskazane (zakładka "KINO
DOMOWE"). Moje nagrania są w
100% REALNE - wielokanałowe, a więc takie "ulepszenia" nie są
mi potrzebne. To oznacza, że nie używam kanału Center ani
SW/LFE (Subwoofer/Low Freqency Effects).
1. Dla Kina domowego typu 5.1 [6-cio głośnikowego] uprościłem mój system - zrezygnowałem z użycia głośników bocznych i 3
zestawów stereo, ponieważ w przeciętnym metrażu (ok. 16-20) i tak z powodu niewielkich odległości pomiędzy
bocznymi głośnikami nie zawsze można było rozpoznać z jakiego głośnika dana
partia muzyki dochodzi. A odtwarzanie z 4
głośników w niewielkim pokoju jest bardziej selektywne niż odtwarzanie z 6 lub
8 głośników. Obecnie
stosuję więc tylko 4 głośniki [Spatial Stereo 4.0], co oznacza,
że są tylko 2 zestawy stereo:
FRONT: Left
- Center - Right
BACK: Left - Center -
Right
zaś kanały środkowe Center są wirtualne i powstają
jako efekt stereo. W sumie mamy więc do dyspozycji 6 kanałów głównych, ale przy
odpowiednio rozplanowanej panoramie można uzyskać do 18 kanałów (9+9)[1],
w tym 2 wirtualne. Taka liczba kanałów powinna wystarczyć dla wykonania większości
nagrań.
Dla
Kina domowego z 6-cioma głośnikami płyty DVD-VIDEO naganie zapisujemy na
kanałach 1-2, 5- 6.
Jeżeli jednak mamy do
czynienia z bardziej rozbudowaną strukturą muzyczną, której wykonanie planujemy
w dużej sali (np. 10m x 5m lub większej) - możemy zastosować Spatial Stereo 6.0
na 6 głośników, Spatial Stereo 8.0 na 8 głośników lub Spatial
Stereo w 3D dla wykonania na różnych poziomach.
2. Dla Kina domowego typu 7.1 [8-mio głośnikowego] można wykorzystać Spatial
Stereo 6.0 a więc 3 zestawy stereo:
FRONT
SIDE
BACK
każdy w pełnej panoramie: L - C - R. Na płycie
DVD-VIDEO nagranie zapisane jest na kanałach 1-2, 5-6, 7-8. Oczywiście kanałów
3 i 4 nie wykorzystuję.
3. Z formatu 9.1 wykorzystuję tylko 8.0 (na 8
głośników), itp. itd.
W moim Kinie domowym DENON AVR x 2000 - Dolby i DTS`y
wyłączyłem, a odtwarzanie ustawione
zostało na MULTICHANNEL STEREO
Movie (opcjonalnie PURE Direct).
Płyta DEMO z nagraniami DVD-VIDEO do bezpłatnego
pobrania znajduje się w zakładce "REALIZACJA PROJEKTU "Q".
[1] nie jest to maksymalna liczba kanałów - w latach 90-tych reżyserzy dźwięku pracujący w Polskim Radiu często rozmieszczali 24 śladowe nagranie w odpowiednio rozstawionej panoramie. Nie było to łatwe zadanie i czasem musieli kilka razy korygować ustawienia poszczególnych instrumentów, by wszystkie były słyszalne i wzajemnie się nie zagłuszały.