Odtwarzanie w systemie Spatial Stereo

 

W trakcie trwających kilka lat eksperymentach z dźwiękiem przestrzennym do odtwarzania nagrań wykonanych w systemie Spatial Stereo używałem różnych programów komputerowych, kilku wzmacniaczy, zestawów głośników i Interfejsu. Jednakże docelowo dążyłem do zbudowanie takiego układu, w którym można będzie bezpośrednio i łatwo odtwarzać nagrania wielokanałowe  w prostym ciągu technologicznym:

 

 

NOŚNIK - ODTWARZACZ - KINO DOMOWE

 

NOŚNIK:  wybrałem najbardziej popularny, dostępny i tani - płytę DVD, na której można zapisać nagranie wielokanałowe zarówno jako DVD z danymi (Data DVD), lub jako DVD-Video.  

ODTWARZACZ: do prawidłowego odtwarzania płyty DVD z wielokanałowym nagraniem wystarczy odtwarzacz średniej klasy. Odtwarzacz (lub napęd w Laptopie) łączymy kablem HDMI lub złączem optycznym z Kinem domowym, bo tylko takie połączenie zapewnia prawidłowe przesyłanie nagrania wielokanałowego.

KINO DOMOWE: od początku jako element końcowy wybrałem Kino domowe, bo jest już w nim cała infrastruktura: wzmacniacz z programami  do wielokanałowego odtwarzania muzyki oraz komplet głośników. Prawidłowe odtwarzanie nagrań Spatial Stereo wymaga jednakże wyłączenia programów Dolby i DTS, które niepotrzebnie dublują i przekształcają muzykę, co nie jest potrzebne, a nawet niewskazane (zakładka "KINO DOMOWE"). Moje nagrania są w 100% REALNE - wielokanałowe, a więc takie "ulepszenia" nie są mi potrzebne. To oznacza, że nie używam kanału Center ani SW/LFE  (Subwoofer/Low Freqency Effects).

 

1. Dla Kina domowego typu 5.1 [6-cio głośnikowego] uprościłem mój system - zrezygnowałem z użycia głośników bocznych i 3 zestawów stereo, ponieważ w przeciętnym metrażu  (ok. 16-20) i tak z powodu niewielkich odległości pomiędzy bocznymi głośnikami nie zawsze można było rozpoznać z jakiego głośnika dana partia muzyki dochodzi. A odtwarzanie z 4 głośników w niewielkim pokoju jest bardziej selektywne niż odtwarzanie z 6 lub 8 głośników. Obecnie stosuję więc tylko 4 głośniki [Spatial Stereo 4.0], co oznacza, że  są tylko 2 zestawy stereo:

FRONT:  Left  - Center -  Right

BACK:    Left -  Center -  Right

zaś kanały środkowe Center są wirtualne i powstają jako efekt stereo. W sumie mamy więc do dyspozycji 6 kanałów głównych, ale przy odpowiednio rozplanowanej panoramie można uzyskać do 18 kanałów (9+9)[1], w tym 2 wirtualne. Taka liczba kanałów powinna wystarczyć dla wykonania większości nagrań.

Dla Kina domowego z 6-cioma głośnikami płyty DVD-VIDEO naganie zapisujemy na kanałach 1-2, 5- 6.

Jeżeli jednak mamy do czynienia z bardziej rozbudowaną strukturą muzyczną, której wykonanie planujemy w dużej sali (np. 10m x 5m lub większej) - możemy  zastosować Spatial Stereo 6.0 na 6 głośników, Spatial Stereo 8.0 na 8 głośników lub Spatial Stereo w 3D dla wykonania na różnych poziomach.

 

2. Dla Kina domowego typu 7.1 [8-mio głośnikowego] można wykorzystać Spatial Stereo 6.0 a więc 3 zestawy stereo:

    FRONT

SIDE

   BACK

każdy w pełnej panoramie: L - C - R. Na płycie DVD-VIDEO nagranie zapisane jest na kanałach 1-2, 5-6, 7-8. Oczywiście kanałów 3 i 4 nie wykorzystuję.

3. Z formatu 9.1 wykorzystuję tylko 8.0 (na 8 głośników), itp. itd.

 

W moim Kinie domowym DENON AVR x 2000 - Dolby i DTS`y wyłączyłem, a odtwarzanie  ustawione zostało na MULTICHANNEL STEREO  Movie (opcjonalnie PURE Direct).

Płyta DEMO z nagraniami DVD-VIDEO do bezpłatnego pobrania znajduje się w zakładce "REALIZACJA PROJEKTU "Q".

 



[1] nie jest to maksymalna liczba kanałów - w latach 90-tych reżyserzy dźwięku pracujący w Polskim Radiu często rozmieszczali 24 śladowe nagranie w odpowiednio rozstawionej panoramie. Nie było to łatwe zadanie i czasem musieli kilka razy korygować ustawienia poszczególnych instrumentów, by wszystkie były słyszalne i wzajemnie się nie zagłuszały.